تحقیقات علمی بسیاری نشان میدهد که مغز انسان در سالهای اولیهی زندگی مراحل رشد مهمی را تجربه میکند؛ درست همان سالهایی که کودک آمادهی ورود به مهد کودک میشود. تحقیقات نشان میدهد که هر چه کودک محرکهای فکری بیشتری دریافت کند، ابعاد شناختی و زبانی مغز او در دورههای بعد توسعهی بیشتری پیدا خواهد کرد.
نقش مهم کودکی اولیه در رشد شناختی کودک
تحقیقاتی که بر روی مغز انسان انجام شده، نشانههای مهمی از اهمیت دوران کودکی اولیه در رشد مغز کودک و همچنین بالا رفتن کیفیت زندگی او در آینده دارد. اگر رشد کودک در این دوران ضعیف باشد، سلامت ذهنی و جسمی کودک، رفتار و یادگیری او در دورههای بعد با مشکل مواجه میشود.
کودکی اولیه به عنوان مهمترین دوران رشد شناخته میشود. رشد سالم در دوران کودک که شامل رشد فیزیکی، اجتماعی/هیجانی و زبانی/شناختی است و همگی به یک اندازه مهم هستند، به شدت بر سلامت روانی و جسمی، مهارتهای ریاضی و زبانی و در نهایت موفقیت کودک در زندگی تاثیر گذار است.
کمبود مراقبت مناسب در این دوران میتواند مشکلات مهمی از جمله چاقی، مشکلات قلبی، جرایم و … را رقم بزند.
اهمیت دوران مهد کودک بر کسی پوشیده نیست. در دوران مهد کودک تغییرات رشدی پویایی در ساحت فیزیکی، اجتماعی، عاطفی، اخلاقی، شناختی و ارتباطی کودک اتفاق میافتد. همهی این موارد به کودک کمک میکند جهان اطرافش، خودش و دیگران را بهتر درک کند و فرصتی میسازد تا کودک نیازها و امیال خودش را در قالبی که برای اجتماع پذیرفته شده است بریزد.
اهمیت آموزش در مهد کودک
بسیاری از محققان در سراسر دنیا به بررسی اهمیت آموزش در مهد کودک و تاثیر آن بر زندگی کودک پرداختهاند. نتیجهی تمامی این تحقیقات به این صورت است که آموزش مهد کودک مزایای بسیاری برای کودکان دارد. کودکان با آموزش در مهدکودک رشد مغزی بالایی را در سالهای اولیه زندگی خود تجربه میکنند.
اما این مزایا چیست؟ مهارتهای اجتماعی بهتر، عدم نیاز به آموزشهای فوق برنامه در سالهای بعد، نمرات بهتر و مهارت بیشتر در تمرکز کردن. همچنین تحقیقات نشان میدهد کودکانی که تجربه رفتن به مهد کودک را دارند، کمتر مدرسه را ترک میکنند و حتی بعد از اتمام دبیرستان هم به تحصیل خود ادامه میدهند. همچنین احتمال این که در بزرگسالی دچار جرایم مختلف شوند بسیار کمتر است.
بهترین مهد کودک تهران
اگر شما هم ساکن تهران هستید و دنبال یک مهد کودک خوب برای فرزندتان هستید پیشنهاد ما به شما مهد کودک امین در غرب تهران است:
ویژگیهای یک مهد کودک خوب
یکی از سوالات اساسی در انتخاب مهد کودک این است که باید به چه نکاتی توجه کنیم؟ در همهی تحقیقاتی که پیشتر به آن اشاره شد، کیفیت مهد کودکهای مختلف هم در نظر گرفته شده است. در اقع به این صورت نیست که رشد کودک با ثبت نام در هر نوع مهد کودکی به خوبی اتفاق بیفتد.
برای مثال دو نمونهی زیر را در نظر بگیرید:
نمونه اول: 35 کودک را در در یک کلاس با فعالیتهایی که به شکل سنتی در مهدکودک انجام میشده در نظر بگیرید. با مربیای که ذهنیت خود را به روز نکرده و از سالها کار در این حوزه خسته است. بنابراین جایی برای خلاقیت باقی نمیماند.
نمونه دوم: کودکانی که در قالب گروههای کوچک با مربیان متخصص در حوزه کودک قرار دارند که برنامههایی برای آموزش هر چه بهتر کودک دارند و به دنبال آموزش متعادل در زمینه رشد هیجانی، اجتماعی، فکری، جسمی و زبانی کودک هستند.
مشخص است که مورد دوم بر مورد اول ارجحیت دارد.
بنابراین در انتخاب مهد کودک باید دنبال چه نکاتی بود؟ این که همهی وسایل در مهد کودک تازه، براق و درخشان و با بالاترین کیفیت باشد چندان مهم نیست. بلکه نحوه برخورد و تعامل کارکنان با کودک و تاثیر مثبت آنها بر روی کودک و نحوهی رفتار آنها با تک تک کودکان اهمیت دارد.
در مقاله چطور بهترین مهد کودک را انتخاب کنیم، راجع به مزایای آموزش مهد کودک صحبت خواهیم کرد و معیارهای مختلفی برای انتخاب مهد کودک مناسب فرزندتان را بیان خواهیم کرد. پیشنهاداتی راجع به نکاتی که باید به آن توجه کنید، سوالاتی که باید بپرسید و … به شما خواهیم گفت.
همچنین لیستی از نکات مهم در خصوص نحوه آنالیز کردن برنامههای آموزشی مختلف، تحصیلات و مهارتهای مربیان، اندازه کلاس، نحوه تعامل مربیان با کودکان، وعدههای غذایی و اهمیت فعالیتهای فضای باز در مهد کودک به شما خواهیم گفت.
اما نکتهی کلیدی در انتخاب این است: برای انتخاب مهد کودک مناسب، وقت بگذارید و براساس تحقیقات خود بهترین مهد کودک را انتخاب کنید، حتی اگر این مهد کودک نزدیک محل زندگی شما نبود. چرا که انتخاب مهد کودک مناسب، یک سرمایه گذاری بلند مدت برای آینده کودک است.
امکانات بهترین مهد کودک تهران
یک مهد کودک خوب در غرب تهران باید امکانات مختلفی داشته باشد از جمله این امکانات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
وسایل جذابی که کل روز آنها را سرگرم نگه دارد
استفاده از رنگها، اشکال، بافتها و الگوهای مختلف و ابزارهایی که با محوریت کودکان طراحی شدهاند و البته نسبت مناسب میان تعداد مربی و کودکان. فعالیتهای جمعی در قالب گروههای کوچک باعث تقویت تخیل کودکان میشود. در فضایی که بدن کودک تحرک دارد و دستهایش مشغول است، یادگیری برای کودک جذاب میشود. اردوهای میدانی، یادگیری کودک را از مرز کلاس فراتر میبرد و او را با تجربیات واقعی روبهرو میکند.
فعالیتهای خلاقیت محوری که تخیل کودک را بالا میبرد
برنامههایی مثل بازی ریتمیک، ژیمناستیک، فوتبال و … به کودکان کمک میکند تا علایق خود را بهتر بشناسند. این فعالیتها به کودکان اجازه میدهد تا ابعاد مختلف خود را بشناسند و استعدادهای پنهان خود را کشف کنند و عضلات خود را به صورت منظم تقویت کنند.
رعایت نکات ایمنی و امنیتی
مربیان باید به صورت مستمر وسایل را از نظر ایمنی بررسی کنند. همچنین فضای حیاط باید به صورتی فنس کشی شده باشد که ایمنی کودکان را تامین کند. همچنین امنیت درهای ورود و خروج باید تامین شده باشد تا فقط کسانی که معتمد هستند بتوانند وارد شوند.
سن ورود به مهد کودک
بهترین سن ورود به مهد کودک بین 3 تا 6 سال است. آموزش در مهد کودک، پایههای کودک را برای یادگیری در آینده قوی میکند، به رشد مهارتهای اجتماعی-عاطفی کودک کمک میکند و نتایج ذهنی بهتری ختم میشود.
هر چند که خانوادهها نباید برای ثبت نام کودک خود در مدرسه عجله کنند بلکه بعد از تحقیق بسیار و انتخاب مهد کودک مناسب باید اقدام به انجام این کار کنند.
مزایای رفتن به مهد کودک
آموزش مهد کودک مزایای بالقوهی بسیاری دارد. مواردی که در ادامه آمده است اگر چه کامل نیست اما شامل نکات کلیدی در این رابطه است. در نظر داشته باشید که این موارد میتواند بین برنامههای آموزشی مختلف متفاوت باشد.
یادگیری از سن پایین
آموزش از دوران کودکی اولیه مزایای بسیاری دارد که یکی از آنها ایجاد علاقه به یادگیری از سنین پایین است.
مربیان
مربیان مهد کودک باید دورههای آموزشی لازم برای مربیگری مهد را گذرانده باشند و مجوزهای لازم را در این زمینه کسب کرده باشند.
ارتباطات اجتماعی
کودک شما فرصتهای بسیاری برای تعامل با کودکان در سنین مختلف دارد. این کار به آنها کمک میکند یاد بگیرند و رشد کنند.
فعالیتهای مختلف
کودک شما در معرض طیف وسیعی از فعالیتها از جمله هنر، موسیقی، بازی ریتمیک و ورزش قرار میگیرد و از این طریق میتواند استعدادهایش را شناسایی کند.
ساختار
یک روتین منظم میتواند به شکوفایی کودک شما کمک کند.
آمادگی برای مدرسه
کودکانی که دورهی مهد کودک را سپری کردهاند برای ورود به مدرسه آمادهتر هستند.
امنیت
اکثر مهد کودکها ایمن هستند و در واقع یک فضای آموزشی تحت نظارت و بررسی هستند.
نظارت
مهد کودکها زیر نظر سازمان تعلیم و تربیت و آموزش و پرورش قرار دارند و مجوزهای لازم را کسب کردهاند.
مهمترین مزیت مهد کودک، آموزش در دوران کودکی اولیه است. اگر مهد کودک، برنامهی استاداردی داشته باشد کودک شما بسیاری از مهارتهای تحصیلی و پیشاتحصیلی را خواهد آموخت.
معایب رفتن به مهد کودک
نمیتوان ادعا کرد که رفتن به مهدکودک هیچ نقطهی منفی ندارد، حداقل در مورد برخی برنامههای مهد کودک این قضیه صادق است. در ادامه به نکاتی که به عنوان معایب برخی مهد کودکها شناخته میشود خواهیم پرداخت:
کمبود زمان برای تک تک کودکان
برخی از افراد معتقدند که بهتر است بچهها را تا قبل از شروع دوران رسمی آموزش (حداقل تا 3 سالگی) در خانه نگه داشت. اگر چه در اکثر مهد کودکها نسبت معلم به کودک پایین است و کلاسها خلوتند اما همچنان توجه صد در صدی روی هر یک از بچهها نیست. این در حالی است که اهمیت توجه تک به تک به برخی از کودکان انکار نشدنی است. با این وجود تقریبا بسیاری معتقدند که در یک سن خاص، معمولا چهار یا پنج سالگی، کودکان نیاز به تعامل بسیاری با همسن و سالهای خود دارند تا بتوانند مهارتهای اجتماعی، هیجانی و شناختی خود را افزایش دهند.
یادگیری از سن بسیار پایین
برخی از مهد کودکها پیش از آن که کودک آمادهی یادگیری باشد، برخی موارد را به او تحمیل میکنند. آموزش موضوعاتی مثل خواندن، نوشتن و ریاضی قبل از آمادگی کامل کودک منجر به خستگی و دلزدگی از آموزش میشود. بنابراین در بسیاری از رویکردهای آموزشی از جمله مونتسوری، والدورف و رگیو امیلیا، آموزش مطالب تا زمانی که کودک آمادگی و علاقه به آن را داشته باشد به تعویق میافتد.
اضطراب جدایی
برای بسیاری از کودکان جدایی از والدین بسیار سخت است. برخی نیاز به توجه بیشتری دارند و ممکن است نتوانند برای مدرسه آماده شوند. این در حالی است که اضطراب جدایی برای سایرین به سرعت کاهش پیدا میکند و بعد از 1 الی 2 هفته به راحتی به مهد کودک میروند.
فرصت تعامل اجتماعی کمتر
برخی از مهد کودکها به ویژه آنهایی که رویکرد تحصیلی بیشتری دارند، فعالیتهای اجتماعی کمتری در برنامهی خود قرار میدهند و این یعنی یادگیری از طریق بازی و ارتباط شکل نمیگیرد.
مزایا و معایب مهد کودک در یک نگاه:
مزایا | معایب |
* آزمایشی برای ورود به مدرسه * کودکان را به خوبی برای دوران مدرسه آماده میکند * برنامه و ساختار مشخصی را ایجاد میکند * میتواند منجر به علاقه به آموزش شود * همهی مربیان آموزشها و مهارتهای لازم را دارند * مهد کودکها زیر نظر آموزش و پرورش و سازمان تعلیم و تربیت هستند * کارکنان قابل اعتماد هستند * ایمن و به شدت تحت نظارت | * نسبت بالای مربی به کودک، در مقایسه با نگهداری پرستار از کودک * یادگیری فردی و زمان نفر به نفر کمتر * تمرکز بر آموزش تحصیلی از سنین پایین منجر به خستگی میشود. * برخی از مهد کودکها در تعطیلات و تابستان خدمات ارائه نمیدهند * میتواند منجر به اضطراب جدایی شود |
مهارتهایی که در مهد کودک آموخته میشود
شناختی و تحصیلی:
- الفبا: آشنایی اولیه با حروف الفبا از طریق بازی
- اعداد: یادگیری اعداد و پایههای اولیهی ریاضی مثل جمع
- علوم: حیوانات، طبیعت، اعضای بدن و …
- یادگیری از طریق بازی و کشف: مشاهده، گشت و گذار، توصیف محیط
- سایر فعالیتها: آشنایی با طبیعت، آشنایی با ساعت، سلامت و بهداشت و …
اجتماعی و هیجانی:
- همکاری
- اخلاقیات
- استقلال و اتکا به خود
- حل تعارضات
زبان و ادبیات:
- دایره واژگان و شناسایی اشیا
- برقراری ارتباط از طریق جملات
انواع فعالیتهای آموزشی در مهد کودک
مزایای انجام فعالیتهای آموزشی متنوع در دوران مهدکودک، فراتر از لذت و بازی است. فعالیتهای آموزشی مهد کودک اغلب شکل کوچک شدهای از مواجهاتی است که کودک در زندگی دارد، به این ترتیب مهارتهای کودک میتواند رشد و پرورش پیدا کند.
از جمله حوزههایی که فعالیتهای مهد کودک در قالب آن انجام میشود میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مهارتهای اجتماعی و حرکتی
- تفکر منطقی
- مدیریت زمان
- اعتماد به نفس
همهی این موارد به آمادگی کودک شما در ورود به مدرسه کمک میکند.
سوالات متداول
1. مزایای آموزش مهد کودک برای کودکان چیست؟
مهد کودک مزایای بسیاری برای کودکان دارد از جمله رشد اجتماعی و هیجانی، رشد شناختی، رشد فیزیکی، آمادگی برای ورود به پیش دبستان.
2. چطوری بهترین مهد کودک را برای کودکم انتخاب کنم؟
بازدید از مهد کودک، بررسی روشهای آموزشی و نیازهای کودک. بررسی برنامه و متد آموزشی. داشتن مربیان مجرب. نکات ایمنی و امنیت مهد کودک. مطالعهی نظرات سایر والدین.
3. از یک برنامه آموزشی خوب در مهد کودک چه انتظاری باید داشته باشم؟
ایجاد فضایی انگیزه بخش و پرورش دهنده، ساخت یک برنامهی آموزشی متعادل، برخورداری از مربیان مجرب و متخصص، پرورش رشد اجتماعی و عاطفی کودک، ارتباط منظم با والدین.